Cryptologie (kleine stelling van Fermat)

Post hier al je algemene vragen over wiskunde in het voortgezetonderwijs /1ste graad ASO-TSO-BSO.
Plaats reactie
zeekomkommer
Nieuw lid
Nieuw lid
Berichten: 7
Lid geworden op: 17 feb 2009, 19:35

Cryptologie (kleine stelling van Fermat)

Bericht door zeekomkommer » 17 feb 2009, 19:43

Hallo,

ik heb een vraag. Ik heb wat problemen met de kleine stelling van fermat. Zou iemand mij kunnen helpen met de volgende vragen:

10^6 (mod 7)
6^126 (mod 127)
33^96 (mod 97)
57^100 (mod 101)
871^10000 (mod 9973)

Zou iemand mij hier uitleg over kunnen geven?

Alvast bedankt!

arie
Moderator
Moderator
Berichten: 3917
Lid geworden op: 09 mei 2008, 09:19

Re: Cryptologie (kleine stelling van Fermat)

Bericht door arie » 17 feb 2009, 21:12

De kleine stelling van Fermat zegt:
als p een priemgetal is en n een positief geheel getal, dan is (n^p - n) deelbaar door p, ofwel:







Gebruik dit in je opgaven (alle opgaven zijn modulo een priemgetal).

Noot: alleen in de laatste opgave:

heb je nodig:

zeekomkommer
Nieuw lid
Nieuw lid
Berichten: 7
Lid geworden op: 17 feb 2009, 19:35

Re: Cryptologie (kleine stelling van Fermat)

Bericht door zeekomkommer » 18 feb 2009, 20:12

Dankjewel!

alleen hoe doe je dat bij een opgave zoals:

57^104 (mod 101)

alvast bedankt

Roor
Nieuw lid
Nieuw lid
Berichten: 7
Lid geworden op: 18 feb 2009, 17:04

Re: Cryptologie (kleine stelling van Fermat)

Bericht door Roor » 18 feb 2009, 20:29

Of de eerste, zou echt heel tof zijn! Of geldt het invullen van die formule ook?


Ik zit hier ook mee. Ik vermoed serieus dat we dezelfde studie doen...

arie
Moderator
Moderator
Berichten: 3917
Lid geworden op: 09 mei 2008, 09:19

Re: Cryptologie (kleine stelling van Fermat)

Bericht door arie » 18 feb 2009, 20:57

(1)


101 is een priemgetal, dus volgens de kleine stelling van Fermat geldt: 57^100 = 1 (mod 101)
Je splitst in dergelijke berekeningen steeds een zo groot mogelijk veelvoud van (p-1) af in de macht die je zoekt, zeg a*(p-1).
Er geldt dan:



De macht n^r (met r<(p-1)) moet je dan nog wel bepalen.
In bovenstaand voorbeeld geldt:
p=101
n=57
m=104
a=1
r=4

(2)
57^2 = 3249 = 17 (mod 101)
57^4 = 57^2 * 57^2 = 17 * 17 = 289 = 87 (mod 101).
Dus 57^104 = 87 (mod 101)

(3)
De kleine stelling van Fermat geldt voor elk priemgetal p waarmee we modulo rekenen

(4)
Wellicht ten overvloede:

Om in het algemeen (dus m niet noodzakelijk een priemgetal)



snel te bepalen maak je (mod m) eerst een tabel met 2^n machten van a: begin met a^(2^0) = a^1, elke volgende regel in de tabel is het kwadraat van de vorige regel, bv n.a.v. je eerste post:






Je krijgt zo (mod m) de machten a^1, a^2, a^4, a^8, a^16, a^32, etc
Herschrijf vervolgens a^b als product van deze machten (dus b als som van de exponenten) en bepaal daarvan de waarde (mod m) mbv de tabel:
bijvoorbeeld: 10^13 = 10^(8+4+1) = 10^8 * 10^4 * 10^1 = 2 * 4 * 3 = 24 = 3 (mod 7)
en
10^6 = 10^(4+2) = 10^4 * 10^2 = 4 * 2 = 8 = 1 (mod 7)
Dit laatste wisten we al dankzij Fermat.

Plaats reactie